Czym jest warunkowe umorzenie postępowania? Jak wygląda procedura sądowa?
Nie zawsze ustalenie w toku sprawy karnej sprawstwa i winy oskarżonego musi powodować wydanie wyroku skazującego. W szczególnych sytuacjach Kodeks karny przewiduje zakończenie postępowania karnego bez skazania oskarżonego nawet wtedy, gdy będzie oczywiste, że oskarżony dopuścił się przestępstwa. Kiedy to nastąpi?
Postępowanie karne można warunkowo umorzyć, gdy zostaną spełnione poniższe przesłanki:
- wina i społeczna szkodliwość czynu nie są znaczne,
- okoliczności popełnienia czynu nie budzą wątpliwości,
- postawa sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo umorzenia postępowania sprawca będzie przestrzegał porządku prawnego, a w szczególności nie popełni przestępstwa.
WAŻNE! O warunkowe umorzenie postępowania karnego może się ubiegać tylko osoba, która nie była dotychczas skazana za przestępstwo umyślne.
„W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazuje się, że przesłanka niekaralności za przestępstwo umyślne określone w art. 66 § 1 k.k. dotyczy prawomocnych skazań, które miały miejsce do dnia orzekania w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania (wyrok SN z 1.10.2010 r., II KK 141/10, OSNKW 2010/11, poz. 102).”
Procedura…
Rozpoznanie sprawy na posiedzeniu w przedmiocie warunkowego umorzenia postępowania może nastąpić:
- na wniosek oskarżyciela publicznego – prokurator lub inny niż prokurator organ uprawniony do wnoszenia i popierania oskarżenia w sprawach o przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego (art. 325i § 3 k.p.k.) mogą zamiast aktu oskarżenia sporządzić i wnieść do sądu wniosek o warunkowe umorzenie postępowania, jeżeli spełnione zostaną przesłanki zawarte w art. 66 k.k. (art. 336 k.p.k.);
- z urzędu – w sytuacji, gdy oskarżyciel publiczny wniósł akt oskarżenia, sąd z urzędu może uznać, że spełnione zostały warunki do warunkowego umorzenia postępowania na posiedzeniu;
- na wniosek innej strony – po wniesieniu aktu oskarżenia oskarżony lub obrońca może złożyć wniosek o warunkowe umorzenie postępowania na posiedzeniu.
W posiedzeniu wyznaczonym w celu rozważenia kwestii warunkowego umorzenia postępowania mają prawo wziąć udział strony, obrońcy i pełnomocnicy (art. 339 § 5 k.p.k.).
Ponadto powyższe uprawnienie ma również pokrzywdzony. Pokrzywdzonego, a także jego pełnomocnika zawiadamia się o terminie posiedzenia. Stawiennictwo tych podmiotów nie jest obowiązkowe, chyba że prezes sądu (ew. przewodniczący wydziału) lub sąd uzna, że udział tych podmiotów jest konieczny.
Gdy prawidłowo zawiadomione przez sąd podmioty nie stawią się na posiedzeniu nie stoi to na przeszkodzie aby mimo to posiedzenie się odbyło.
Oskarżonego pozbawionego wolności, przebywającego w zakładzie karnym, należy również zawiadomić o terminie posiedzenia. Oskarżony ma wówczas prawo złożyć wniosek o doprowadzenie na posiedzenie. Oskarżony powinien go złożyć w ciągu 7 dni od doręczenia zawiadomienia o terminie posiedzenia.
UWAGA!
Udział obrońcy w posiedzeniu jest obowiązkowy (art. 96 § 1 zdanie drugie i art. 451 k.p.k.).
SPRZECIW!
Sąd może warunkowo umorzyć postępowanie, jeżeli nie sprzeciwia się temu oskarżony (art. 341 § 2 k.p.k.). Zgoda oskarżonego na tego typu rozstrzygnięcie nie jest wymagana. Może on jednak oskarżony – sam lub za pośrednictwem swojego obrońcy – może złożyć oświadczenie (nie musi uzasadniać), że sprzeciwia się warunkowemu umorzeniu.
Oświadczenie o sprzeciwie oskarżony może złożyć na piśmie lub ustnie do protokołu na posiedzeniu.
Oskarżony może złożyć sprzeciw do czasu wydania wyroku warunkowo umarzającego postępowanie.
WYROK!
Warunkowo umarzając postępowanie karne na posiedzeniu, sąd orzeka wydając wyrok. Ogłoszenie wyroku jest publiczne. Czynność ogłoszenia wyroku polega na ustnym odczytaniu jego treści. Jeżeli nikt się nie stawi, sąd może uznać wyrok za ogłoszony i winien odnotować to w protokole.
Wyrok wydany na posiedzeniu nie podlega doręczeniu stronom, nawet w wypadku gdy strona nie stawi się na posiedzeniu w przedmiocie ogłoszenia wyroku.
Wyjątek dotyczy oskarżonego pozbawionego wolności, który nie ma obrońcy i – pomimo złożenia wniosku o doprowadzenie na posiedzenie, na którym ogłoszono wyrok – nie był obecny podczas jego ogłoszenia. Wówczas termin złożenia wniosku o sporządzenie na piśmie i doręczenie uzasadnienia wyroku biegnie dla oskarżonego od daty jego doręczenia.
W pozostałych przypadkach termin złożenia wniosku o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku biegnie od daty jego ogłoszenia na posiedzeniu.
W celu uzyskania bliższych informacji zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Adwokat Karoliny Pawlikowskiej. Pomoc prawną świadczymy na terenie całego kraju, w tym, głównie w Bełchatowie i Piotrkowie Trybunalskim.
tel: 500024241, mail: [email protected]
