Przekroczenie granic obrony koniecznej.
Zacznijmy od wyjaśnienia czym w ogóle jest owa obrona konieczna….
…to okoliczność wyłączająca bezprawność czynu zabronionego. Obrona konieczna jest zatem jednym z kontratypów. Dokonanie czynu w sytuacji obrony koniecznej oznacza, że sprawca nie będzie za niego ścigany ponieważ w świetle okoliczności i zgodnie z prawem czyn nie był bezprawny, a więc zagrożony odpowiedzialnością karną.
Art. 25 k.k.
- 1. Nie popełnia przestępstwa, kto w obronie koniecznej odpiera bezpośredni, bezprawny zamach na jakiekolwiek dobro chronione prawem.
WAŻNE!
Z pojęciem obrony koniecznej mamy do czynienia tylko w sytuacji gdy występują dwa zasadnicze elementy i muszą wystąpić one łącznie, jest to zamach i obrona. Zamach – a więc zachowanie zmierzające do naruszenia dobra chronionego prawem musi być bezpośredni, bezprawny i rzeczywisty. Obrona zaś oznacza podjęcie takich niezbędnych działań, które mają na celu ochronienie, poprzez odparcie zamachu, dobra prawem chronionego, tak aby pozostało ono nienaruszone lub niezagrożone.
Czy każda obrona przed zamachem korzysta z wyłączenia karalności?
Niestety nie. Prawo w sposób szczególny traktuje osobę, która przekroczyła granicę obrony koniecznej.
Jednak o przekroczeniu granic obrony koniecznej można mówić w dwóch przypadkach – jeśli obrona jest niewspółmierna do niebezpieczeństwa zamachu (eksces intensywny) lub jeśli obrona została podjęta zbyt wcześniej lub zbyt późno. Zatem przekroczenie granic obrony koniecznej nie sprowadza się do użycia znacznie silniejszego środka obrony niż został użyty do ataku – oceniane nie abstrakcyjnie, a konkretnie, realnie.
Co grozi nam za przekroczenie granic obrony koniecznej?
Niewłaściwy sposób obrony może zasadniczo przyjąć dwie formy:
- gdy osoba atakowana działała w ramach obrony koniecznej, ale przekroczyła jej granice,
- gdy osoba atakowana nie działała w ramach obrony koniecznej.
Art. 25 k.k.
- 2.W razie przekroczenia granic obrony koniecznej, w szczególności gdy sprawca zastosował sposób obrony niewspółmierny do niebezpieczeństwa zamachu, sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
- 2a.Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej, odpierając zamach polegający na wdarciu się do mieszkania, lokalu, domu albo na przylegający do nich ogrodzony terenlub odpierając zamach poprzedzony wdarciem się do tych miejsc, chyba że przekroczenie granic obrony koniecznej było rażące.
- 3.Nie podlega karze, kto przekracza granice obrony koniecznej pod wpływem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionych okolicznościami zamachu
Orzecznictwo Sądu Najwyższego stawia prawo do skutecznej obrony przed bezprawnym zamachem. Obrona – zgodnie z orzecznictwem SN – powinna mieć przewagę nad siłą, albowiem obrona zbyt słaba prowadzi tylko do niepożądanej wzajemności.
UWAGA!
Zaś z drugiej strony, naruszenie jakiegokolwiek dobra napastnika, gdy granica obrony koniecznej została przekroczona, będzie stanowić przestępstwo.
W razie przekroczenia granic obrony koniecznej sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od jej wymierzenia.
A w sytuacji, gdy przekroczenie granic byłoby wynikiem strachu lub wzburzenia usprawiedliwionego okolicznościami zamachu, sprawca nie podlega karze, czyli postępowania karnego się nie wszczyna, a wszczęte umarza.
Przekroczenie granic obrony koniecznej to trudnej zagadnienie prawne, którego zrozumienie i poradzenie sobie z problemem może wymagać pomocy profesjonalisty, dlatego w celu uzyskania bliższych informacji zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Adwokat Karoliny Pawlikowskiej. Pomoc prawną świadczymy na terenie całego kraju, w tym, głównie w Bełchatowie i Piotrkowie Trybunalskim.
tel: 500024241, mail: [email protected]
