Odpowiedzialność karna za pomoc w popełnieniu przestępstwa.
Odpowiada za pomocnictwo, kto w zamiarze, aby inna osoba dokonała czynu zabronionego, swoim zachowaniem ułatwia jego popełnienie, w szczególności dostarczając narzędzie, środek przewozu, udzielając rady lub informacji; odpowiada za pomocnictwo także ten, kto wbrew prawnemu, szczególnemu obowiązkowi niedopuszczenia do popełnienia czynu zabronionego swoim zaniechaniem ułatwia innej osobie jego popełnienie – tak stanowi art. 18 § 3 Kodeksu karnego.
Powyższa definicja formy zjawiskowej popełnienia przestępstwa, jaką jest pomocnictwo w jego dokonaniu wydaje się początkowo dość klarowna. Jednak aby uznać zachowanie danej osoby za pomocnictwo musi ona chcieć lub godzić się na to, że swoim zachowaniem ułatwi popełnienie czynu zabronionego. Pomocnik musi wiedzieć w czym pomaga i przynajmniej godzić się na to, że jego zachowanie ułatwi realizację tego czynu.
Zgodnie z orzecznictwem polskich sądów „ (…) w kontekście pomocnictwa pojęcie „zamiar ‘’ należy rozumieć zgodnie z zapisem art. 9§1 k.k., a więc jako zamiar bezpośredni lub zamiar ewentualny. Wskazał również, że pomocnik musi być świadomy, że swoim zachowaniem (działaniem lub zaniechaniem) ułatwia konkretnemu sprawcy popełnienie określonego przestępstwa. Ważny jest tu element świadomości, co do ułatwienia popełnienia czynu zabronionego (pomocnik musi chcieć ułatwić lub godzić się na to, że ułatwi jego popełnienie) – wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu – II Wydział karny, z dn. 20 maja 2015 r., sygn. akt II Ka 88/15.
Z tego wynika, że nie odpowiedzą za pomocnictwo osoby, które nieświadomie pomogły w popełnieniu czynu zabronionego.
Jaka kara grozi pomocnikowi?
Zgodnie z art. 19 § 1 kk, sąd wymierza karę za pomocnictwo w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo. Granica karalności zależy zatem od wysokości zagrożenia przewidzianego za dany czyn zabroniony. Pomocnik nie odpowiada za to w jaki sposób finalnie jego pomoc została wykorzystana przez sprawcę. Odpowiedzialność pomocnika ogranicza się wyłącznie do przestępstwa, w którego popełnieniu zdecydował się pomóc (był świadomy).
Ważne!
Sąd przy wymierzaniu kary za pomocnictwo może (nie musi) zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Tylko od decyzji sądu zależy czy uzna, że popełnienie konkretnego przestępstwa w postaci pomocnictwa jest wystarczającą przesłanką do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary.
Ważne!
Każdy ze współdziałających w popełnieniu czynu zabronionego odpowiada w granicach swojej umyślności lub nieumyślności niezależnie od odpowiedzialności pozostałych współdziałających.
Czy tylko działanie możemy uznać za pomoc? Nie!
Kodeks karny wyraźnie dopuszcza pomocnictwo przez zaniechanie! Dotyczy to jednak tylko osób, na których ciąży szczególny prawny obowiązek chronienia jakiegoś dobra czyli tym samym przeszkodzenia czynowi zabronionemu (postanowienie Sądu Najwyższego z 25 listopada 2011 r., sygn. V KK 378/10). Odpowiada za pomocnictwo przez zaniechanie tylko ten, kto miał faktyczną możliwość działania, i tylko wtedy, kiedy jego działanie utrudniłoby popełnienie czynu – a mimo wszystko nie przeszkodził w jego dokonaniu.
W celu uzyskania bliższych informacji zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Adwokat Karoliny Pawlikowskiej. Pomoc prawną świadczymy na terenie całego kraju, w tym, głównie w Bełchatowie i Piotrkowie Trybunalskim.
tel: 500024241, mail: [email protected]
