Prawo do zachowku
Zgodnie z art. 991 Kodeksu Cywilnego, zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni – dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach – połowa wartości tego udziału- czyli zachowek. Jeżeli jednakuprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia.
Jednakżespadkodawca może pozbawić uprawnioną osobę prawa do zachowku poprzez dokonaniejej wydziedziczenia. Wydziedziczony jest wówczastraktowany tak jak osoba, która nie dożyła otwarcia spadku.
Katalog przyczyn wydziedziczenia
Istnieje zamknięty katalog przyczyn wydziedziczenia, który zawiera art. 1008 KC. Zgodnie z tym przepisem, spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku, jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
Aby doszło do skutecznego wydziedziczenia wystarczy wskazanie w testamencie co najmniej jednej przyczyny wymienionej w art. 1008 KC.
Wydziedziczenie jest skuteczne tylko wobec osoby, której można postawić zarzut nagannego zachowania opisanego w art. 1008 KC. Powołany przepis w pkt 1 i 3 wymaga uporczywości, natomiast w pkt 2 popełnienia przestępstwa w sposób umyślny. Kodeks cywilny nie definiuje tych pojęć. W odniesieniu do przestępstwa popełnionego umyślnie należy posłużyć się regułami określonymi w prawie karnym. Przestępstwo może popełnić osoba po ukończeniu 17. roku życia. Niektóre ciężkie przestępstwa może popełnić osoba, która ukończyła 15. rok życia, jeżeli okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości i warunki osobiste przemawiają za zastosowaniem wobec niej odpowiedzialności karnej (art. 10 KK). Również uporczywość w zachowaniu się wymaga odpowiedniego rozpoznania znaczenia tego zachowania i pokierowania swoim postępowaniem. Tym samym, nie można skutecznie wydziedziczyć osób poniżej 17. roku życia lub niepoczytalnych.
W celu uzyskania bliższych informacji zapraszamy do kontaktu z Kancelarią Adwokacką Adwokat Karoliny Pawlikowskiej. Pomoc prawną świadczymy na terenie całego kraju, w tym, głównie w Bełchatowie i Piotrkowie Trybunalskim.
tel: 500024241, mail: [email protected]
